Puntann

Voor het eerst van mijn leven geef ik de training Assertiviteit. In het Engels. Op de deelnemerslijst zie ik cursisten uit Azië, Iran en Australië. En één verdwaalde Nederlandse vrouw. Ik ben al 5 kwartier voor de training begint in Amersfoort. Want: spannend.

Als we starten, wil ik direct cultuurverschillen bespreekbaar maken. We staan in een kring en in mijn hand houd ik een kaasschaaf. Deze staat voor Nederlandse zuinigheid. Zelf gebruik ik hem nooit, want ik vind kaas veel te lekker. Maar zuinig ben ik wel: ik knip mijn tube tandpasta open, vertel ik met de kaasschaaf in de hand aan mijn deelnemers.

Ik wil weten hoe ze mijn land ervaren, want allemaal wonen ze hier ruim drie jaar. Ik ontvang een haarscherpe analyse van Nederlandse openheid en toch verlegenheid. Onze hygiëne wordt als onvoldoende ervaren en ook is het gewoon heel goed hier.

Wat is assertiviteit eigenlijk?

Assertiviteit ligt tussen agressie en niet-assertief zijn. Het gaat om 50% jezelf en 50% de ander. Oftewel: met respect aangeven wat jij wil. Op dag 2 zeggen ze mij dat het soms voelt als agressief zijn. Dat kan ik mij voorstellen vanuit een collectieve cultuur.

Ook de directheid van Nederlanders komt aan bod. Ik geef aan dat ik heb moeten leren minder direct te zijn. Mijn opa zei bijvoorbeeld een keer tegen mij: ‘Kind wat heb jij een lelijke broek aan.’ Ik was een beetje geschokt, maar ik dacht dat dat normaal was. Inmiddels weet ik dat je ook feedback kunt geven op feedback. Iets als:

‘Opa, kun je dat iets aardiger zeggen alsjeblieft?’

Mijn cursisten blijven plakken

Na de cursus wil ik oversteken naar het station, maar dat kan niet meteen. Mijn cursisten blijven om mij heen staan kletsen. Ze willen meer over mij weten:

• je hebt taalkunde gedaan, maar wat is dat dan?

en welke trainingen ik nog geef:

• veel schrijftrainingen, ik kan goed schrijven, maar ja dat kun je niet lezen, want het is in het Nederlands 😉.

Ook wisselen ze gegevens uit en vormen ze met elkaar een appgroep. Later krijg ik in de evaluaties zelfs achten, negens en tienen. Dankjewel Schouten & Nelissen voor deze mooie ervaring.

Heb jij een ander voorbeeld van Nederlandse zuinigheid? Plaats het onder mijn blog.

De stem van mijn cursisten

Dit zeggen mijn cursisten:

• It is very useful/practical training.
• Trainer is very well prepared. She is clear about schedules/steps/goals of both workshop. She listens and reacts to our questions.
• The practices in workshops help us to understand the topic and knowing how to use it. Practical assignments before/after workshops do help me to rethink/use the method learning from the training.
• All participants are very friendly and helpful. It is great to get to know others from different backgrounds.
• Book for training is very practical and suits the topic very well. I would recommend the training to other colleagues.

Zeggen collega’s dit over jou:

• Mijn collega schrijft wollige taal
• Mijn collega schrijft dingen moeilijker op dan ze eigenlijk zijn.

De oorzaak is je opleiding, je werkomgeving of je achtergrond. Kortom, je bent gewend om het zo te doen. Al jaren. Zeker als je binnen een ministerie werkt of als je je in een juridische omgeving beweegt. Je kunt er niets aan doen, je bent nou eenmaal zo geprogrammeerd.

Er is onderzoek naar gedaan, ik geef twee voorbeelden van schrijfstijlen. Ook lees je waarom eenvoudigere taal voor bijna alle doelgroepen beter werkt als je tenminste wil dat je tekst begrepen wordt. En waarom het dus slim kan zijn om je gedrag te veranderen, want dat doe je als je anders gaat schrijven.

Uit onderzoek blijkt: gebruik liever een informele schrijfstijl

Het punt is dat hersenen beter opletten als ze lezen in (verzorgde) spreektaal. Het gevolg daarvan is dat hersenen de boodschap beter onthouden. Dit blijkt uit onderzoek uit het jaar 2000, bij mijn weten één van de eerste onderzoeken op dit gebied.

Twee varianten van een tekst zijn onderzocht: in versie 1 waren woorden formeel en in versie 2 waren ze informeel, dus meer als een gesprek. De onderwerpen van de teksten waren plantkunde en bliksem. Ik zal zo het voorbeeld van de plantkundeteksten laten zien, eerst de resultaten.

Als zij de tekst hebben gelezen, doen deelnemers tests. Degenen die de informele tekst hebben gelezen, laten zien dat ze het beter hebben begrepen. Zij komen met 20 tot 46% meer oplossingen dan de andere groep.

Het woord dat het sterkst onze hersenen triggert, is jij of u

De reden dat lezers informele tekst beter onthouden is dat de hersenen denken dat je in gesprek bent. Het woord jij of u kan hierin al het grote verschil maken, blijkt uit het onderzoek. In mijn trainingen noem ik deze woorden triggerwoorden. Het zijn woorden die direct de aandacht krijgen van de lezer. Net als:

• Gratis
• Voordeel
• Seks
• Succes.

Toch lijkt het effect van jij of u nog groter. Hoe dat komt? Je kunt het gezellig noemen of vertrouwd. Feit is dat je hersenen denken dat je een gesprek voert. En daardoor zijn ze meer alert.

Ook KLM en Bol praten in gewonemensentaal – zie jij het?

Waar goed geld wordt verdiend, weten ze dit al lang. Het is niet voor niets dat je gewonemensentaal leest op de websites van KLM en Bol.com. Kijk maar hoe vaak je triggerwoorden als ‘je’ of ‘u’ leest.

(screenshots van 12 augustus 2022)

Ken je de schrijfstijl van de klassiekers? Max doet het al jaren beter dan Eline

Ook uit onze klassiekers blijkt dat informele taal beter werkt dan formele taal. Max is populairder dan Eline. Dat komt door de schrijfstijl. De Max Havelaar wordt nog steeds gelezen. Dit boek stamt al uit 1860 en is in 40 talen vertaald.

Eline Vere van Couperus daarentegen is alleen populair bij leerlingen of docenten Nederlands. Dit boek komt uit 1889 en Eline is daarmee 29 jaar jonger dan Max, maar Couperus schrijft omslachtiger met lange zinnen en moeilijke woorden. Wil je je kennis van onze klassiekers op peil krijgen? Beide zijn inmiddels verkrijgbaar als e-book (sinds 2017 en 2020).

Twee teksten uit het onderzoek – een voorbeeld

Hoe zag het onderzoek er dan uit? Hieronder zie je een voorbeeld (Engels). Dit is het begin van de tekst uit het onderzoek naar schrijfstijl.

Formal

“This program is about what type of plants survive on different planets. For each planet, a plant will be designed. The goal is to learn what type of roots, stem, and leaves allow the plant to survive in each environment. Some hints are provided throughout the program.”

Conversational

“You are about to start a journey where you will be visiting different planets. For each planet, you will need to design a plant. Your mission is to learn what type of roots, stem, and leaves will allow your plant to survive in each environment. I will be guiding you through by giving out some hints.”

Wil je meer weten over de opbouw van een tekst? Lees verder

Dit onderzoek gaat puur over de tone of voice van een goede tekst. Daarbij wordt de opbouw buiten beschouwing gelaten. Wil je meer lezen over de opbouw van een tekst? Lees dan dit blog over piramideschrijven.

We zijn naar Spanje gereisd voor een werkvakantie. 6 dagen voor we terugreizen naar Nederland boeken we onze reis. Om 9.10 uur willen we vertrekken vanaf Barcelona Sants. Lekker in één keer naar Parijs in 7 uur. Maar komen wij wel thuis?

Daarna willen we de Thalys nemen naar Rotterdam. Helaas kunnen we de Thalys niet meer reserveren in de app. Dus zullen we dat in Parijs moeten doen. Gelukkig gaan er die avond nog 3 Thalyssen vanaf Parijs naar Nederland. Dat moet toch lukken, zou je denken. Maar we weten het niet zeker. Rechts in beeld zie je de reis zoals we die het liefst willen maken. In de app.

Spanje doet alleen maar aan papieren reserveringen

Voor de reis van Barcelona naar Valencia is ons geduld al op de proef gesteld. Onze Nederlandse efficiënte houding is flink uitgedaagd, want een reservering kopen, kostte veel moeite. Zie dit blog. De reservering voor de reis van Barcelona naar Parijs kopen we vooraf op het station in Valencia, want in Spanje moet je een reservering op papier op een station kopen. Online reserveringen bestaan daar nog niet. Dus vragen wij ons af hoe de Fransen omgaan met de verkoop van reserveringen. We houden ons hart vast.

Heel lang wachten en andere strategieën – gaan we vandaag Nederland halen?

Terecht. Zo blijkt als we in Parijs zijn. Van Gare de L’Est naar Gard du Nord is een peuleschil vergeleken met wat er daarna gebeurt. Hierboven zie je de rij waar we in komen te staan. Een oranje mouw en een rood shirt en knappe Afrikaanse mannen.

We proberen een paar andere strategieën. Vooraan naast de rij staan ticketmachines. Ik kijk bij een machine of ik daar een reservering kan krijgen. Helaas. Daarna loop ik naar buiten om hapjes te kopen en daar zie ik de Thalys Lounge. Ik stap binnen en vraag of ik kan reserveren, maar helaas. We kijken online, wat niks oplevert en ik bel zelfs met de Thalys lijn voor 30 cent per minuut. Na 150 cent wachten hang ik op.

Na 1 uur en 10 minuten in de rij, met een oranje mouw en een rood shirt gebrand op ons netvlies, mogen we binnen een nummertje trekken. Na nog eens 10 minuten wachten kunnen we bij balie 8 terecht. Het is 19.15 uur.

We zijn binnen – kunnen we wel naar huis met de Thalys?

De trein gaat over 7 minuten vanaf spoor 9

• Willen jullie naar Rotterdam? Die Thalys vertrekt over 10 minuten.

En ineens zitten we op sneltreinvaart. Gegevens, paspoort, mailadres. Dáár is spoor 9. Ik zet aan en sprint ernaartoe. Af en toe kijk ik om naar Olga. We zitten in coupé 19, maar stappen in bij coupé 16 omdat het fluitje klinkt. Olga hangt tegen de ijzeren zijkant van de trein en we wachten tot onze longen zich weer vullen met adem. Trek! In onze eettas zitten crackers, humus en guacamole spread. Dus wisselen we van koffer (de hare is enorm) en strompelen 3 wagons de trein door.

Tijdens de reis krijg ik per mail een berichtje van een aanrijding met een dier. 10 minuten vertraging. Het kan ons niet deren. En om 22 uur ben ik thuis in Utrecht. Het was een geweldige reis.

Lees hier hoe je binnen Europa reist met een Interrailkaart. In 7 stappen. 

Bestemming Barcelona. We willen op werkvakantie naar Spanje, mijn collega Olga en ik. Als een soort brugklasser storten wij ons in het treinverkeer. Met uit de hand gelopen koffers en tasjes erbij voor het eten. Als oudere jongere kun je 4 dagen door Europa reizen met een interrailkaart. Dat doen we dus!

Internationaal reizen via NS is helaas al jaren crap. Daar gaan we ons vliegverkeer niet mee verlagen. Ook de treinreiswinkel die ik vroeger belde in zo’n geval, werkt alleen nog maar met e-mail. Tijd dus voor nieuwe mogelijkheden! Ik zet de interrailkaart voor je neer in 7 stappen.

Interrailen voor dummies (7 stappen)

1. Ga naar Interrail.eu en maak een account aan.
2. Koop een interrailkaart op https://www.interrail.eu/en/interrail-passes/global-pass
3. Zet de app Rail planner via je appstore op je mobiel. Onderaan dit blog zie je deze app.
4. Zoek je reis uit op interrail.eu/ en maak daar je reservering. Dit kan pas als je al een kaart hebt gekocht.
5. Voeg je reservering toe aan de app.

• Let op: je kunt ook papieren reserveringen laten opsturen in plaats van dat je alles digitaal hebt.
• Spanje doet digitaal helaas niet mee. Je kunt de reservering alleen op de stations zelf kopen. Ik kom graag in contact met de baas van de Renfe, zoals de Spaanse NS heet, want hier ligt een kans voor een onderneming!

6. Activeer je reservering door het schuifje naar rechts te zetten in de app.
7. Je krijgt dan de vraag van de app of hij ook de dag op je kaart zal activeren. Zeg ‘ja’.

Dan de tips over onze heenreis per trein

Op 18 mei 2022 reizen we van Utrecht naar Valencia Nord.

• Dat lukt je in 1 dag (15 uur).
• Weet dat je weinig overstaptijd hebt in Brussel Midi. Onze conducteur loopt met ons mee om ons het juiste spoor te wijzen. We hadden het spoor aan hem gevraagd.
• Weet dat je in Barcelona een papieren reservering moet kopen. Die koop je voor je door de douane gaat. Daarna ga je door de douanecontrole. Die is als een vliegtuigcontrole: je koffer moet in een grijze bak op de band, je laat je ticket zien en je paspoort.
• Op dit moment is een mondkapje alleen in Spanje nog verplicht in trein en ander openbaar vervoer. Sinds maandag 16 mei is de mondkap in Frankrijk uit het OV verdwenen. Als we hier achter komen, voelen wij ons geluksvogels.

Dan de tips over de terugreis per trein

Op 1 juni 2022 reizen wij terug van Barcelona Sants naar Valencia Nord. As we speak zitten we in de trein.

• Je kunt niet in 1 dag van Valencia naar Nederland. Van Barcelona naar Utrecht CS lukt gelukkig wel.
• Je kunt 6 dagen tevoren niet meer reserveren in de app. Dit betekent dat wij onze reservering voor de Thalys van Parijs naar Nederland zometeen in Parijs moeten kopen.
• Je moet je Spaanse reservering op het station op papier kopen. In het weekend is het zó druk dat ze alleen reserveringen verkopen voor die dag.
• Of wij straks met de Thalys vanuit Parijs mee kunnen, weten we nog niet. We hebben 3 kansen, want er gaan nog 3 treinen.
• Of ik dus mijn online training morgenochtend vanuit huis geef of vanuit Parijs, dat weet ik nog niet. Het blijft nog even spannend.

Lukt het ons in Parijs om op tijd een reservering voor de Thalys te krijgen? Lees in dit blog of wij deze nacht in onze bedjes zullen slapen.

Wil je meer zekerheid over je reis?

Boek dan je terugreis alvast vanaf huis. Wij hebben onze heenreis al op 24 maart geboekt en we vertrokken op 18 mei. Dat is bijna 2 maanden tevoren. Alleen de reserveringen In Spanje moet je dus ter plekke kopen. Dat kan wel vanaf een ander station dan je vertrekstation, liefst op een doordeweekse dag. Of je koopt ze op de dag zelf.

Over de reis van Valencia naar Barcelona en hoe je in Spanje een treinreis reserveert

We zijn allebei van Valencia naar Barcelona gereisd. Daar hebben wij ook een dag voor gebruikt van onze interrailkaart. Ik wilde op zaterdag om 11 uur een trein pakken en toen ik deze reservering op de dag zelf wilde kopen, kwam ik helaas bedrogen uit. De plaatsen waren op. Dat betekende dat ik mij tot 19 uur ’s avonds moest vermaken in Valencia. Gelukkig was dat geen probleem met een geweldig museum op loopafstand. De tip is wel: koop je reservering voor prime time liefst vooraf.

Wil je ook interrailen in Europa? Lees hier Olga’s verhaal en haar tips over interrailen met Anneke.

De app Rail Planner voor jou in beeld

In stap 2 van de 7 stappen verwijs ik naar de app die je kunt downloaden in je App store. Hieronder vind je 3 screenshots van de app. Onderaan in het scherm zie je 5 menu-icoontjes staan. De planner staat links – als je daarin reizen plant, kun je die daarna opslaan. Jouw opgeslagen reizen komen in menu-item My Trip te staan. Het middelste plaatje is My Pass, mijn interrailpas en als je daarop klikt, zie je het rechterscherm. Mijn officiële naam is trouwens Anna en geen Anneke, vandaar.

Veel cursisten beginnen direct met schrijven. En daar zit je grootste winst. Doe dat niet, maar bereid eerst voor. Je teksten worden daar veel beter van, want je voorkomt dat je lezer afhaakt of geïrriteerd raakt doordat hij in jouw gedachtenstroom verdwaalt.

Wat doe je dan in de voorbereiding? Beantwoord deze 5 vragen:

1. Voor wie schrijf ik dit en wat weet diegene al?
2. Wat wil hij/zij als eerste weten? Of wat wil IK als eerste vertellen? Welke informatie eerst?
3. Wat is het doel van mijn tekst? Wat is de actie voor mijn lezer?
4. Wat zet ik in de tekst en hoe vertel ik het, zodat ik aansluit bij mijn lezer (met een voorbeeld, als dialoog, als vergelijking) –> in welke vorm?
5. In welke volgorde schrijf ik het op?

Tip: neem voldoende tijd om deze stappen te doorlopen. Je weet zelf wel waarom: een goede voorbereiding is het halve werk. Volgens de theorie gaat hier zelfs 40% van je tijd in zitten.

Met mijn jarenlange ervaring weet ik ook dat je gerommel in de afronding voorkomt als je goed voorbereidt. Heb je vragen of opmerkingen over een goede voorbereiding van je tekst of over schrijven? Laat het mij weten in de commentaren!

Met dank aan Schouten & Nelissen voor al het cursusmateriaal en mijn jarenlange ervaring met zakelijk schrijven daar.

Ik bevond mij in een meeting. Zonder agenda, voorstelrondje of doelen. De voorzitter ratelde er lustig op los: hij praatte zo snel dat ik de draad al na 5 minuten kwijt was. Ik appte mijn collega met een vraag om verduidelijking, maar zij wist ook niet wat de bedoeling was.

De uitnodigingsmail kwam direct naar boven met een zoekopdracht. Daarin stond: speciale meeting. Maar voor wie? En waarom? De vragen bleven maar komen in mijn hoofd, maar helaas: zonder antwoord, want de voorzitter bleef doorpraten. Ondersteund door de 7 vinkjes die hij heeft. Na 10 minuten heb ik mijn scherm uitgezet en ben ik iets anders gaan doen.

Wat is dan wél de basis van een effectieve online vergadering of training?

De basis van een goede training, presentatie of vergadering is structuur. Deelnemers willen weten waar ze aan toe zijn. Weten ze dat niet? Dan haken ze af, zoals ik zelf deed in de speciale meeting. Of deelnemers stellen vragen over de structuur. Vaak zie je dat mensen daar geïrriteerd op reageren. Ik juist niet. Die vragenstellers bedank ik altijd, want ze helpen mij. Én ze helpen de andere deelnemers. Bottom line: ze zijn betrokken.

Maak daarbij wel onderscheid in het type vragers. Vragen die geen vragen zijn, maar alleen maar opmerkingen kun je rustig afbreken en naar het einde verwijzen. Dat geldt zeker ook voor ego-vragenstellers, vragen die leiden naar de bekende weg. Hoe je dat in praktische zin aanpakt?

Als ik iemand onderbreek, geef ik gelijk mijn eigen doel erachteraan, want dan is er voor diegene maar één mogelijkheid. Die mogelijkheid heet in mijn feedbacktrainingen het KD-principe, of ook wel kop dicht. Met hoge energie roep ik bijvoorbeeld: “Dank voor je betrokkenheid. Houd je vraag aub vast en stel die straks. Ik wil eerst punt X afmaken.”

5 tips voor online structuur

1. Geef vooraf de agenda of het programma.

Dan kunnen deelnemers bewust beslissen of ze komen of wegblijven. Wat hun goed recht is met 5 keer meer vergaderingen nu dan in de jaren ’50.

2. Geef het doel per onderdeel.

Zo heb je het voor jezelf ook scherp. Wil je een besluit? Wil je informatie geven of ontvangen over dit punt? Geef het aan, zodat deelnemers erover kunnen nadenken. Weet ook dat elk punt van een vergadering 3 fasen heeft: informatie – discussie – besluit of actie. Doorloop deze fases zo gestructureerd mogelijk.

3. Houd je altijd aan de tijd.

Loop je uit? Beleg een nieuwe vergadering.

4. Bouw elke 50 minuten pauzes in.

De eerste 50 minuten zijn dat 5 minuten. Daarna worden het 10 minuten. Voor biobreak of nekstrek.

5. Geef het doel van de bijeenkomst.

Is je doel informatie ophalen? Mail vooraf de vragen en wees zo specifiek mogelijk met die vragen. Wellicht ten overvloede: wees werkelijk geïnteresseerd als je informatie ophaalt.

Extra tips om online informatie op te halen uit een groep

Krijg je onvoldoende informatie uit de groep? Zet je deelnemers in tweetallen of drietallen in break-outrooms. Zijn die onvindbaar of is het technisch ingewikkeld? Laat ze met elkaar WhatsAppbellen. Eerst samen afstemmen voelt veiliger dan direct je bek opentrekken in de grote groep.

Weinig mensen steken graag hun nek uit en dit effect begint online al met meer dan 5 personen. Het kost tijd, maar die investering is het meer dan waard. Een voordeel is ook dat je direct afwisseling en interactie inbouwt. En als er iets is wat menselijk geluk bepaalt, dan is dat 1-op-1 interactie.

Sparren!?

Wil je met mij sparren over dit onderwerp of een training hierover afnemen? Neem contact met me op.

Mijn Teams-omgeving zat vol met jonge juristen. Het UWV verwacht een ontslaggolf en daarom zijn zij aangenomen. Voor elke specifieke beslissing gaat er een beschikking de deur uit. Dus als je per geval kijkt, zoals bij een ontslag. Dat is anders dan die blauwe envelop van het CJIB: dat is een regel voor iedereen.

Precies vandaag werd de avondklok aangevochten. Juridisch interessant. Mijn cursisten zaten in diepe concentratie vol in de lijdende vormen toen ik het zag. Push van de NOS. Ik opende mijn mond, kon het niet laten en leidde ze af. Dat doe ik alleen tijdens Corona 😉

Twee voorbeelden van juridische tekst – onleesbaar en uitstekend leesbaar en een ‘vertaal’-website

B1-schrijven (leesbaar schrijven) is een uitdaging. Vooral voor juristen. Voor hen haal ik altijd een voorbeeld aan van moeilijk leesbare juridische taal van mijn eerste blogworkshop. Op dit site passen ze mijn adviezen niet toe en zijn daarom altijd doelwit. En natuurlijk kun je zeggen: maar juristen zijn zelf de doelgroep, dus het mag moeilijk. Daar ben ik het mee oneens. Hoe concreter hoe beter, geldt voor elke doelgroep. Zeker online. Bekijk het leidenlawblog voor een indruk.

Ik sprak collega-trainer en jurist Anky. Ze zei iets wat neerkomt op: juristen starten als normale mensen. Tijdens hun studie gaan ze steeds moeilijker leren schrijven. Jarenlang horen ze woorden als:

• Overleggen
• In het kader van
• We zijn voornemens
• Inzake
• … (deze mag jij invullen)

Na hun studie komen ze weer in de normale wereld. Dan is het zaak om aan te sluiten bij de rest van de wereld. Met normale taal. Daar is een website voor. Je kunt bovenstaande woorden vertalen naar normale-mensen-taal. Vertaal moeilijke woorden op: ishetb1.nl.

Een positief juridisch voorbeeld is Anky’s blog over huurrecht. Ik deelde het met de jonge juristen. Toen we keken, was de vibe voelbaar: het kan echt! Het kan echt! Ook ik had deze vibe: ik haalde haar tekst door mijn leesbaarheidstool. En wat bleek? Het was bijna een reclametekst, zo kort waren haar zinnen. 7 woorden per zin, als ik het me goed herinner. Kijk zelf naar een goed leesbare juridische tekst over huurrecht.

Heldere tekst vraagt om een plan – ben je het met me eens?

Toch kun je nooit zo’n goede tekst produceren zonder plan. Zonder dat je een schrijfplan hebt vóór je begint met schrijven. En dan heb ik het vooral over teksten als beschikkingen en niet zozeer over blogs. Voor een blog heb ik een minder strak plan, al heb ik er wel één voor ik begin.

Veel mensen schrijven om te ordenen. Dat is heerlijk om te doen, dat vind ik ook. Het maakt je hoofd lekker leeg en jij hebt je ei op papier gelegd. Maar voor je lezer is het niks, want die snapt er niks van als structuur ontbreekt.

Tip: schrijf om te ordenen als brainstorm of in je dagboek. Je lezer en ik zijn je dankbaar.

Neem jij je lezer serieus?

Zeker weten dat je je lezer belangrijker vindt dan jezelf? Als dat zo is, dan maak je een plan vanuit deze 5 punten:

• Wat wil ik nou eigenlijk zeggen?
• Wat weet mijn lezer al en wat wil hij of zij weten?
• Welke info ga ik er allemaal in zetten?
• Wat is het doel van mijn tekst?
• In welke volgorde schrijf ik het op?

Kortom.. makkelijke taal en een plan: begin bij je lezer!

Kortom: makkelijke woorden en korte zinnen zijn belangrijk voor heldere tekst. Maar… een plan is even belangrijk, zo niet belangrijker. Het is in elk geval iets wat weinigen echt doen. Het onderscheidt de goede van de slechte schrijvers.

Velen maken in hun hoofd een plan Of ze maken gewoon geen plan. Lekker starten met schrijven, want dan staat er tenminste iets. Ik zeg: doe het beter dan dat! En natuurlijk is je plan kort als je veel van je onderwerp weet en uitgebreid als je er weinig van weet.

Pak jij schrijven aan met een plan? Of juist liever niet? En waarom? Heb je tips of meningen? Heel graag!

Foto credits in volgorde van de foto’s:

• Marcos Paulo Prado
• Conscious Design
• Sincerely Media.

Met deze tool meet je je tekst op leesbaarheid – durf jij het?

Je kunt je tekst doormeten op leesbaarheid. Onderin deze pagina is een tekstvak. Zet je tekst erin en klik op verstuur. Je ziet direct hoe leesbaar je tekst is! Hier vind je de teksttool waarmee je de leesbaarheid van je tekst meet.