Wat is piramideschrijven?

Je wil dat anderen jouw tekst lezen. En dat lukt het best als je schrijft volgens het piramideprincipe. Schrijven in piramidestijl gaat over de structuur van je tekst, die een piramidevorm heeft. Het puntje van de piramide  is de kern van je tekst, de conclusie op hoofdlijnen. Ik zal je uitleggen waarom je op deze manier wil schrijven en waarom dit voor wetenschappers geen goed idee is (als enige)!

Hoe je NIET wil dat anderen jouw tekst lezen: eindeloos zoeken

Heb je weleens gehad dat je eindeloos door een tekst aan het scrollen was? Je zocht waar de tekst nou eigenlijk over gaat. Ik heb dat ook weleens. Dat ik blijf scrollen of bladeren door teksten op zoek naar de kern. En als ik te lang moet zoeken, stop ik met lezen. De reden? Tijd is het kostbaarste wat ik heb.

Wanneer is zoeken naar de kern logisch? En wat is jouw doel?

Oke in een detective is het logisch dat je niet weet wie het gedaan heeft. En dat die boodschap achteraan staat. De schrijver van het boek weet hoe je een boek schrijft. Spanning opbouwen met een verhaal is zijn tweede natuur.

Maar in vakliteratuur wil je geen spanning opbouwen. Liever niet zeg. Je hebt een ander doel: je wil dat je boodschap overkomt. Die boodschap is bijvoorbeeld: meer geld naar onderwijs. Beetje irritant als dan eerst alle argumenten komen.

Piramidestijl schrijven doe je als volgt

Hieronder lees je een alinea in piramidestijl:

Ik wil dat de regering meer geld geeft aan onderwijs. Want onderwijs helpt mensen verder te komen, te groeien, betere banen te vinden. En mensen die groeien, betere banen vinden, die mensen brengen een heel land verder, brengen meer welvaart in dat land.

De boodschap van de alinea staat direct in de eerste zin. Ik wil dat de regering meer geld geeft aan onderwijs. Daarna volgt de onderbouwing van deze boodschap. Lekker leesbaar? Lijkt me wel.

Lees eerst maar eens de tegenhanger: de structuur die precies het omgekeerde is van de piramide. Dat is de oude vorm, de trechtervorm. De trechter heeft de kern onderaan of achteraan de tekst. Eerst lees je alle onderbouwing en dan pas lees je de boodschap.

Dit is dezelfde alinea in trechtervorm

Mensen die groeien, die betere banen vinden, die mensen brengen een heel land verder. (Ze maken de maatschappij slimmer, brengen betere structuren aan en zetten handige bedrijven op.) Ze brengen meer welvaart in dat land. Onderwijs helpt mensen verder te komen, te groeien, betere banen te vinden. Ik wil dat de regering meer geld geeft aan onderwijs.

Gebruik een trechter voor een onderzoek met open blik

Trechterschrijven is een opbouw van je tekst met de conclusie onderaan. Het is de manier waarop wetenschappers hun onderzoeken schrijven. Eerst komen het onderzoek en de methode (de onderbouwing) en pas aan het eind lees je de conclusie. Nou is het bij wetenschap zo dat het onderzoek bijna belangrijker is dan de uitkomst van het onderzoek.

Ik zal dit onderbouwen. In de wetenschap is het gevaarlijk om eerst de uitkomst te weten van een psychologisch onderzoek. Bijvoorbeeld voor het experiment: je stuurt priesterstudenten door een galerij naar een presentatie. Ze zullen de bedelaar helpen die daar ligt en om hulp roept.

Denk je ook niet? Zo is het karakter van deze studenten, ze doen een sociale opleiding en zijn erop gericht om iemand te helpen.

Je bent waarschijnlijk geneigd om ‘ja’  te zeggen.

Toch is de uitkomst van dit onderzoek een andere. Karakter is onbelangrijk, de situatie bepaalt wat iemand doet. Er is namelijk nog een conditie aan dit onderzoek, maar die noemde ik niet, doordat ik met de kern begon. Die conditie is dat de ene groep studenten haast heeft, omdat zij over 10 minuten een presentatie geeft. De andere groep studenten heeft geen haast. Studenten uit de eerste groep lopen door, studenten uit de tweede groep helpen de bedelaar. Deze situatie bepaalt de reactie op de schreeuw van de bedelaar. Het ligt aan de situatie en niet aan het karakter.

Hopelijk kun je mij volgen en leg ik dit in het kort goed uit. Dit voorbeeld uit de sociale psychologie komt uit de meest geweldige online cursus die ik ooit volgde: Social Psychology van Wesleyan University door Scott Plous. Via coursera.org.

Om (voor)oordelen te vermijden, is het in de wetenschap verstandig om je conclusie onderaan te zetten.

Maar jij wilt de ander bereiken voor hij zijn smartphone pakt. Met een piramide.

Maar voor gewone teksten wil je dat anderen jouw boodschap oppakken. Je wil iets gedaan krijgen met je tekst. Daarom zet je je boodschap bovenaan. Want onze aandacht gaat jaarlijks achteruit door onze smartphones. Die aandacht ligt nu nog op 7 seconden, als ik het goed heb gehoord. Nou, dat is net genoeg voor je boodschap. Zet die dus vooraan.

Wil je testen welke structuur het lekkerst leest? Lees dan onderstaande 2 alinea’s en bepaal welke van de 2 je fijner vindt.

Dit is de alinea in trechtervorm

Mensen die groeien, die betere banen vinden, die mensen brengen een heel land verder. (Ze maken de maatschappij slimmer, brengen betere structuren aan en zetten handige bedrijven op.) Ze brengen meer welvaart in dat land. Onderwijs helpt mensen verder te komen, te groeien, betere banen te vinden. Ik wil dat de regering meer geld geeft aan onderwijs.

En nog een keer de alinea in piramidevorm

Ik wil dat de regering meer geld geeft aan onderwijs. Want onderwijs helpt mensen verder te komen, te groeien, betere banen te vinden. En mensen die groeien, betere banen vinden, die mensen brengen een heel land verder, brengen meer welvaart in dat land.

Piramideschrijven heeft 2 grote voordelen

Merk je dat de alinea in trechtervorm veel lastiger leesbaar is? En zo is dat voor elke tekst. De trechter is minder helder. Daarom adviseer ik je om in piramidestijl te schrijven. Piramidestijl is fijner voor je lezer, omdat hij minder aan het zoeken is.

Een tweede voordeel van piramideschrijven is dat het fijner is voor jou als schrijver, want je laat al je uitweidingen achterwege.  Zie je in de eerste alinea de tekst tussen haakjes? Die tekst is een uitweiding van mij als schrijver, een darling die er later weer uitmoet. Die uitweiding blijft achterwege in de eerste alinea, die in piramidestijl geschreven is.  Waarom? Als mijn hoofdboodschap helder is, heb ik er geen behoefte aan.

In onderstaand filmpje zie je nog een keer het piramideprincipe van Barbara Minto. Heel helder uitgelegd.

Pitchen in piramidestijl

Je kunt zelfs je persoonlijke pitch in piramidestijl schrijven. De belangrijkste boodschap eerst en dan de onderbouwing. Zie onderstaande opbouw.

Waarom schrijfcoaching of een workshop bloggen of creatief schrijven bij Puntann? Omdat je beter leert schrijven, gerichter en daardoor bereik je jouw doelen sneller. Geen geschreven stuk, met daarna altijd weer die afspraak met je leidinggevende. En dan moet je je boodschap aan haar uitleggen. Nee je baas begrijpt jouw boodschap in een keer.

Wil je leren piramideschrijven? De piramide zit standaard in mijn toolbox. Dus kom bij mij op schrijfcoaching of vraag me voor een incompany training.

Wil je zelf lezen over de piramidemethode? Koop dit boek over het piramideprincipe, het is zeer goed geschreven!